Η θεωρία του Χάους και η δημιουργικότητα

Τι συμβαίνει όταν έχουμε μια πρωτότυπη σκέψη;

Ποια είναι η φύση της δημιουργικότητας; 

Γιατί υπάρχει κάτι και όχι τίποτα;

 

Η θεωρία του χάους προσφέρει τη δυνατότητα για βαθιά κατανόηση αυτών των ερωτημάτων – κατανόηση που ενυπάρχει στη φύση του καθενός μας ως δημιουργικού όντος.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι δημιουργοί ελέγχουν απόλυτα το έργο τους, ενώ την ίδια στιγμή συνηγορούν στην άποψη ότι η δημιουργικότητα βασίζεται ουσιαστικά στην έμπνευση, την οποία οι δημιουργοί δεν έχουν καμία δυνατότητα να ελέγξουν (απλώς τους έρχεται).

 

Πολλοί πιστεύουν ότι ένα άτομο μπορεί να είναι δημιουργικό όταν απασχολείται σε έναν από τους αναγνωρισμένους δημιουργικούς τομείς, όπως είναι η μουσική, η ποίηση, η ζωγραφική, το θέατρο, ο κινηματογράφος ή τα ανώτερα μαθηματικά. Δεν θα χρησιμοποιούσαν τη λέξη «δημιουργικότητα» για δραστηριότητες όπως η παρατήρηση της φύσης, η αναπόληση ενός ονείρου, η συζήτηση με κάποιον ή η επαφή με ένα έργο τέχνης. Κι όμως, πολλοί δημιουργοί (συνθέτες, ποιητές και άλλοι καλλιτέχνες), έχουν παραδεχτεί ότι αυτές οι δραστηριότητες είναι άκρως δημιουργικές.

Ένας ακόμη μύθος  - που είναι δύσκολο να ξεριζώσουμε – είναι πως ο βασικός σκοπός των δημιουργών είναι να παράγουν κάτι καινούργιο.

Η μεταφορική έννοια της θεωρίας του χάους μας βοηθάει να ξεφύγουμε από αυτές τις λανθασμένες αντιλήψεις και στην πορεία να μάθουμε κάτι «δημιουργικό» στη ζωή μας.

 

Χάος και δημιουργικότητα: η αλήθεια και η σύνδεση του ατόμου με το αδιαίρετο

 

Η δημιουργικότητα έχει την έννοια της υπέρβασης των όσων γνωρίζουμε, την κατάκτηση της «αλήθειας» των πραγμάτων. Και εκεί είναι που υπεισέρχεται το χάος.

Πολύ συχνά το μυαλό μας, με τις υποτιθέμενες βεβαιότητες για τη «γνώση» μας σχετικά με τον κόσμο, οδηγείται σε παραμορφώσεις και λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με τον κόσμο. Οι ιδέες και τα γεγονότα που συνιστούν την εξάρτησή μας μπορεί να καταλήξουν να θολώσουν μια βαθύτερη αυθεντικότητα και «αλήθεια» σχετικά με την προσωπική μας εμπειρία της βίωσης του κόσμου.

 

Τι εννοούμε όμως λέγοντας «αλήθεια»; Η λέξη «αλήθεια» είναι υπερφορτωμένη με ατυχείς συσχετισμούς (αλήθειες που μας προσφέρονται από τις διάφορες θρησκείες και τους πολιτισμούς). Εδώ η λέξη «αλήθεια» δεν σημαίνει κάτι απόλυτο, ούτε κάτι σχετικό (η δική μου αλήθεια, η δική σου αλήθεια). Η αλήθεια είναι κάτι που βιώνουμε τη συγκεκριμένη στιγμή και εκφράζει τη σχέση ενός ατόμου με το σύνολο.

 

Η αλήθεια και το χάος συνδέονται. Να ζεις με δημιουργική αμφιβολία, σημαίνει να εισέρχεσαι στο χάος για να ανακαλύψεις εκεί την αλήθεια που «δεν μπορεί να μετρηθεί με λέξεις».

 

Μια αιρετική άποψη για το Χάος στην καθημερινή μας ζωή.

F. D. Peat – J. Briggs

Παραλειπόμενα και παράδοξα της λογοτεχνικής οικογένειας

 -Οβίδιος: «Η ποίηση του Πινδάρου κινείται με ανεξέλεγκτη ταχύτητα».

-Πεσσόα: «…τόσο ανεξέλεγκτη που πολλές φορές εκτροχιάζεται.

 

-Ο Ροσσίνι φορούσε πάντοτε περούκα. Όταν έβρεχε φορούσε δύο.

 

-«Αν ο Μπαχ συνεχίζει να παίζει με αυτόν τον τρόπο, ή θα διαλυθεί το κλειδοκύμβαλο ή θα

   κουφαθεί όλο το ποίμνιο».

   Μέλος του τοπικού συμβουλίου του Άρνσταντ στην επιστολή παραίτησής του.

 

-Για τον Μπετόβεν ο Χαίντελ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες.

 Για τον Μπερλιόζ, ένα βαρέλι γεμάτο λίπος και μπίρα.

 

-Είμαι ευτυχής που πρόσθεσα στο ρεπερτόριο άλλο ένα έργο που είναι αδύνατον να παιχτεί. 

 Θέλω να είναι δύσκολο. Θέλω επίσης το μικρό δάκτυλο να μεγαλώσει.

 Ο Άρνολντ Σαίνμπεργκ, σε επιστολή προς τον βιογράφο του, αναφερόμενος στο κοντσέρτο

 του για βιολί.

 

-«Στην αρχή ήταν απλώς μεγάλος ζωγράφος.

   Τώρα δυστυχώς κατάντησε ιδιοφυΐα».

   Ο Μπρακ για τον Πικάσσο.

 

-«Άρχισα να διαβάζω τον Προυστ. Είναι προφανές ότι ο άνθρωπος αυτός είναι διανοητικά 

    καθυστερημένος».

    Ο Ήβλιν Γουώ, σε επιστολή του.

 

-Στο διαβατήριό του ο Στραβίνσκι κάτω από την ένδειξη επάγγελμα είχε γράψει:

 «Εφευρέτης ήχων».

 

-«Ψαρόσουπα»

  Ο Σαλβαντόρ Νταλί σχολιάζοντας έναν πίνακα του Τζάκσον Πόλλοκ.

 

-«Γιατί γράψατε Το όνομα του ρόδου;»

  «Γιατί ένιωσα την επιτακτική ανάγκη να δηλητηριάσω έναν μοναχό»

    Ο Έκο απαντώντας σε σχετική ερώτηση.

 

-Ποτέ μη δανείζεις βιβλία, γιατί κανείς δεν τα επιστρέφει. Τα μόνα βιβλία που έχω στη 

 βιβλιοθήκη μου, είναι όσα κάποτε δανείστηκα από φίλους».

 Ο Ανατόλ Φρανς σε νεαρό βιβλιόφιλο.

 

-Ο Πλάτων λέγεται ότι ξανάγραψε την πρώτη πρόταση της Πολιτείας πενήντα φορές.

 Ο Βιργίλιος πάλεψε δέκα χρόνια για να συνθέσει την Αινειάδα και λίγο πριν τον θάνατό του

  πίστευε ότι ήταν ημιτελής.

  Ο Χέμινγκγουαίη δακτυλογράφησε την τελευταία σελίδα του Αποχαιρετισμός στα όπλα

  τριάντα τρεις φορές.

  Ο Αλέξανδρος Δουμάς πατήρ, αντίθετα, συνέθεσε τον πρώτο τόμο του  Le Chevalierde

  Maison– Rouge σε εβδομήντα δύο ώρες.

 

-«Δεν διαβάζω ποτέ ένα βιβλίο πριν γράψω κριτική γι’ αυτό, για να μην είμαι προκατειλημμένος

   υπέρ του».

   Ο Σίντνεϋ Σμιθ στον μπάτλερ του, όταν ο τελευταίος τον ρώτησε αν είχε διαβάσει την Πτώση της 

   Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γίββωνα.

 

-Σικελιανός προς Σεφέρη, μετά το εγκεφαλικό:

«Είδα το απόλυτα μαύρο. Ήταν ανέκφραστα ωραίο».

 

-«Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του ανθρώπινου πνεύματος είναι η τέχνη να 

    κρίνεις βιβλία που δεν έχεις διαβάσει ποτέ».

    Ο Λίχτενμπεργκ, ομολογώντας αυτό που κάθε κριτικός γνωρίζει.

 

•Χάρης Βλαβιανός: «Britannica»