Το βασικότερο πρόβλημα της ζωής είναι η αβεβαιότητα και το
μη προβλέψιμο.
Ζούμε εν μέσω κινήσεων που διαρκώς επηρεάζουν η μία την άλλη
και δημιουργούν ένα μη προβλέψιμο χάος σε πολλά επίπεδα. Κι όμως, μέσα σ’ αυτό
το χάος γεννήθηκε κάθε φυσική και ψυχολογική τάξη που γνωρίζουμε.
Εκτιμώντας το χάος, αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο
σαν μια ροή σχημάτων που παίρνουν ζωή από απότομες στροφές, περίεργους
καθρέφτες, βαθιές και απρόσμενες σχέσεις και τη συνεχή μαγεία του αγνώστου. Το
χάος μας μαθαίνει να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο με τον τρόπο που τον
αντιλαμβάνονται οι δημιουργοί εδώ και χιλιάδες χρόνια.
Καλλιτέχνες, συνθέτες και λογοτέχνες αναφέρονται σήμερα στο
χάος όταν μιλούν για τα έργα τους, γιατί γνωρίζουν ότι η δημιουργικότητα ανθεί
όταν οι ίδιοι συμμετέχουν στο χάος. Η συνεργασία με το χάος δίνει τη δυνατότητα
να ζούμε όχι ως ρυθμιστές της φύσης, αλλά ως δημιουργικοί συνεργάτες.
Έτσι το χάος μεταλλάσσεται από μια επιστημονική θεωρία σε
μια νέα πολιτισμική μεταφορά.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι δημιουργοί ελέγχουν απόλυτα
το έργο τους (άποψη που υποβάλλεται από την αγαπημένη ερώτηση: «τι θέλει να μας
πει εδώ, τι εννοεί, τι περιγράφει σ’ αυτό το έργο ο δημιουργός;», ενώ την ίδια
στιγμή συνηγορούν στην άποψη ότι η δημιουργικότητα βασίζεται ουσιαστικά στην
έμπνευση, την οποία οι δημιουργοί δεν έχουν καμία δυνατότητα να ελέγξουν (απλώς
«τους έρχεται»).
Η δημιουργικότητα έχει την έννοια της υπέρβασης των όσων
γνωρίζουμε, της κατάκτησης της «αλήθειας»
των πραγμάτων. Και εκεί είναι που υπεισέρχεται το χάος.
Το μυαλό μας με τις υποτιθέμενες βεβαιότητες για τη «γνώση»
μας σχετικά με τον κόσμο, οδηγείται σε παραμορφώσεις και λανθασμένες αντιλήψεις
της πραγματικότητας. Οι ιδέες και τα γεγονότα που συνιστούν την εξάρτησή μας,
μπορεί να καταλήξουν να θολώσουν μια βαθύτερη αυθεντικότητα και «αλήθεια»,
σχετικά με την προσωπική μας εμπειρία της βίωσης του κόσμου.
Τι εννοούμε όταν λέμε «αλήθεια»; Σε έναν πολιτισμό
μεταμοντέρνου σχετικισμού η λέξη «αλήθεια» έχει υπερφορτωθεί με ατυχείς συσχετισμούς.
Είναι δύσκολο να χρησιμοποιηθεί με οποιονδήποτε αυθεντικό τρόπο. Με όλη αυτή τη
διαφορετικότητα που επικρατεί στο σύγχρονο κόσμο, πώς μπορούμε να διαλέξουμε
ανάμεσα στις αλήθειες που μας προσφέρονται από τις διάφορες θρησκείες και τους
πολιτισμούς; Η αλήθεια δεν μπορεί να είναι κτήμα κανενός, ούτε να επιβληθεί
στους άλλους. Η αλήθεια δεν σημαίνει κάτι απόλυτο, ούτε κάτι σχετικό (εγώ έχω
τη δική μου αλήθεια κι εσύ έχεις τη δική σου). Η αλήθεια είναι κάτι που
βιώνουμε τη συγκεκριμένη στιγμή και εκφράζει τη σχέση ενός ατόμου με το σύνολο.
Η αλήθεια και το χάος συνδέονται. Να ζεις με δημιουργική
αμφιβολία σημαίνει να εισέρχεσαι στο χάος για να ανακαλύψεις εκεί την αλήθεια
που «δεν μπορεί να μετρηθεί με λέξεις».
